Hazreti İmam Ali (a.s) diyor; “Ben Peygamber-i Ekrem’den (s.a.a) defalarca işittim..”
Rivayetlerde “Peygamber efendimiz (s.a.a) şunu söylemiştir” deniyor, biz de biliyoruz ki Hazreti Peygamber (s.a.a) bunu buyurmuştur. Ama, (kaynaklarda) bir defa geçiyorsa, ihtimal olabilir ki, Peygamber Efendimiz öyle dememiş olsun. Fakat, bu hadis ki, Usul-i Kâfi’de geçiyor ve Nehc’ül Belağa’da Malik-i Eşter’e yazdığı mektupta da vardır bu. İmam Ali (a.s) diyor ki; “Ben Hazreti Peygamberden (s.a.a) bu cümleyi DEFALARCA işittim.”
لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لَا يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِيِّ غَيْرَ مُتَتَعْتِعٍ
(Bir ümmet asla yüceliğe ulaşamaz eğer zayıflar güçlülerden hakkını alamıyorsa.) 1
Yani, bir millet, bir ümmet; asla yücelik makâmına, pâklık makâmına ve büyüklüğe ulaşamaz! Mümkün değil! Arapçada لَنْ ifâdesi belirtiyor ki, bu muhâldir, asla mümkün değildir. Ki, bir ümmet, bir milleti büyüklüğe, yüceliğe ve pâklığa ulaşsın, EĞER toplum öyle bir hâl almazsa ki, zayıf güçlünün karşısında özgür olsun. Zayıf, en küçük bir kekeleme olmadan, tam bir cür’et ve cesaretle, güçlünün karşısına dikilsin ve hakkını istesin.
Hazreti Peygamber (s.a.a) bize diyor ki, bir millet yücelik ve pâklık mertebesine ulaşabilir, ancak ve ancak zayıfların güçlülere karşı bu kadar cesareti olursa. Siz dünyanın başka neresinde bundan daha güçlü ve etkili şiarlar (söylemler-sloganlar) bulabilirsiniz?
İmam Ali (a.s), oğlu İmam Hasan Müctebâ’ya (a.s) diyor ki; وَلَا تَكُنْ عَبْدَ غَيْرِكَ وَقَدْ جَعَلَكَ اللهُ حُرّاً Yani “(Oğulcuğum,) başkasına köle olma. Çünkü Allah (c.c) seni hür yarattı.” 2 Allah’ın verdiği bu nimetin ve muhabbetin kıymetini bil. Bu özgürlük nimetini bırakma. Görüyorsunuz, İslam’ın özgürlük şiarları diğer (ekol)lerden az değil, bilakis, İslam dini onlarınkinden bin kat daha yüce, güçlü, derin ve etkili şiarlar vermiştir.
Ama İslam sadece özgürlük şiarlarıyla yetinmemiş, özgürlüğün prensiplerini de belirtmiştir.
Özgürlüğün ilk prensibi, Allah’ı bilmektir. Allah’a kulluktur. Peygamber Efendimiz (s.a.v) buyuruyor:
قولوا لا إلَهَ إلَّا اللَّهُ تُفلِحوا Yani; “Allah’tan başka ilah yoktur deyin (ki), kurtulun.” 3
Allah’a kulluktan başka hiçbir kuvvet, bu insanın ruhuna hükmetmemeli.
İkinci prensip ise, insanın kendini tanımasıdır. Peygamber-i Ekrem efendimiz Hz Muhammed Mustafa (s.a.a) buyuruyor:
مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ
“Kendini tanıyan Rabbini tanır.” 4
İslam sadece insanın Rabbini tanıması için gelmedi. İnsan eğer kendini tanımazsa Allah’ı tanıyamaz. Eğer kendisini doğru tanıyamazsa Allah’a kulluk edemez.
Ey beşer! Ey İnsan! kendini sadece topraktan bir varlık sanma. Kendini bir hayvan türü olarak bilme. Kendini, hayvani şehvetlere esir bir varlık bilme. Sanma ki sende var olan tek kuvve, tamahtır. Sanma ki bedenine hükmeden tek güç, iktisâdî evâmildir. Sanma ki bedenine hükmeden tek güç, cinsel dürtülerdir. Hayır! Sende diğer bir nitelik var. Başka bir ruh var. Başka bir kudsiyet var. Başka bir mâneviyat var. وَنَفَخْتُ ف۪يهِ مِنْ رُوح۪ي “Ona Ruhumdan üfledim.” 5 Yani Ben Rûh-u Ulûhiyyet’imden sana birşey nefhettim. Sen Allah’ın halifesisin. Allah’ın cânişînisin. Bunlardan yücesin sen.
İslam insana kendisini tanıtıyor. 6 7 Ve insan, bu kendi mâneviyatından habersiz oldığı ve mâneviyatını anlamadığı müddetçe, kendini maddiyattan (materyalizmden) 8 ayıramaz. Ve kendisini maddiyattan ayıramadığı sürece özgür olması imkânsızdır. Mümkün mü ki maddiyata köle bir insan özgür olabilsin? Mümkün mü ki özgürlük isteyebilsin? İmkânsız bu! Delili de dünyadaki tecrübelerdir.
İslam, hürriyeti ve kendini özgürleştirmeyi ilan etti ve diğerleri de aynı iddiada bulundular. Ve uygulamada görüyorsunuz ki İslam ne kadar muvaffak ve başarılı oldu, onlar ne kadar muvaffak oldu? Eğer biz sadece Hazreti Peygamber’in (s.a.a) kendi hayatına ve İmam Ali’nin (a.s) hayatına ve hattâ Peygamber’in siret ve sünneti üzere oldukları müddetçe halifelerin hayatına bakarsak, görürüz ki İslam ne kadar muvaffak olmuş, diğerleri ise nasıl başarısız olmuşlar.
Şehid Ayetullah Murtaza Mutahhari’nin bir sohbetinden
- Nehc’ül Belağa, 53. Mektup ↩︎
- Nehc’ül Belağa, 31. Mektup ↩︎
- Tefsir-i İbn Kesir, c. 10, s. 623-624 ↩︎
- Suyûtî, el-Hâvî li’l-Fetâvâ, 2:451 ↩︎
- Hicr Sûresi 29 ve Sâd Sûresi 72. ayetler ↩︎
- Bkz. Kur’an’da İnsaniyet Mektebi, Murtaza Mutahhari ↩︎
- Bkz. İnsan-ı Kâmil, Murtaza Mutahhari ↩︎
- Bkz. Materyalizme Eğilim Nedenleri, Murtaza Mutahhari ↩︎
